Koleus, czyli pokrzywka brazylijska, to niezwykle urokliwa roślinka, od dawna często spotykana w polskich domach, a ostatnio również w ogródkach przydomowych. Występuje w naturze na terenach tropikalnych Azji, Australii i Wysp Pacyfiku. Pokrzywkę wyróżniają fantazyjnie ubarwione liście. To jej niepodważalne atuty ozdobne. Liście są sporych rozmiarów, zazwyczaj w intensywnych kolorach. Na jednym liściu można zauważyć wiele kontrastujących ze sobą barw, dlatego też pokrzywka tak często ustawiana jest w doniczkach na parapetach lub kwietnikach. Doskonale sprawdza się jako wyjątkowo piękna dekoracja balkonów, tarasów czy patio. Coraz częściej można również ją zauważyć na miejskich kwietnikach. W ogródkach bywa uprawiana na rabatach i sadzona wzdłuż alejek i chodników. Koleus, gdy rośnie w lekko zacienionym miejscu ma bardziej intensywne kolory na swoich liściach, dlatego warto zadbać o to, by miejsce jego ekspozycji nie było przez cały dzień nasłonecznione.
Pokrzywka posiada, zarówno kwiaty, jak i owoce. Kwiatostan występuje w postaci gron na szczytach łodyg. Znajduje się w nim zazwyczaj po około kilka do kilkunastu kwiatków. Malutkie kwiatki pojawiają się w różnych kolorach i są niedużych rozmiarów. Mogą być zielonkawe, niebieskobiałe lub purpurowo białe. Niestety kwiaty osłabiają wzrost rośliny, dlatego warto je od razu po zakwitnięciu usuwać. Owoce to brązowe orzeszki, które są wielkości 1 mm. Co ciekawe roślina w rdzennych miejscach swojego występowania może osiągnąć nawet 3 metry wysokości, tworząc gęste krzewy, jednak uprawiana w ogrodzie czy w domu dochodzi najwyżej do 80 cm długości. To jednoroczna roślina, gustująca w miejscach stosunkowo dobrze nasłonecznionych i odpowiednio podlewanych. Lubi glebę bogatą w mikroelementy i związki organiczne. Odpowiada jej ciepły klimat, dlatego można śmiało sadzić ją i ustawiać w miejscach, gdzie latem temperatura sięga nawet 25 stopni Celsjusza. Zimą warto zadbać, by też miała ciepło. Najniższa temperatura, przy której będzie się czuła komfortowo, to 18 stopni Celsjusza. Gleba powinna być regularnie podlewana, jednak niezbyt mokra. Jeśli jej liście zaczynają więdnąć oznacza to, że ma jednak za sucho. Nadmiar wody może spowodować natomiast gnicie korzeni. Należy pamiętać, że nie jest to roślina, która można zostawić na balkonie czy w ogródku w czasie przymrozków. Nie przeżyje tego.
Koleus to roślina wieloletnia, jednak w Polsce jest w stanie kwitnąć tylko przez jeden rok. W polskim klimacie szybko obumiera. Aby przedłużyć jej wegetację warto usuwać zwiędłe liście, by wzmocnić wzrost rośliny i poprawić jej urodę. Pędy można rozsadzać przez cały rok do gleby. Rozmnażanie jest wyjątkowo proste. Odcięty pęd i wstawiony do szklanki z wodą, bardzo szybko się ukorzenia. Można także spróbować uprawy w oparciu o nasiona tej rośliny. Dzięki temu można zyskać całą gamę barw koleusa. Jest to równie szybki proces rozmnażania, ponieważ nasiona już po 10 dniach wypuszczają kiełki. Wysiew następuje na powierzchnię ziemi, a proces wzrostu przyspiesza przykrycie nasion folią ogrodniczą.
Pokrzywka brazylijska to roślina, którą należy ustawiać i sadzić w miejscach niedostępnych, zarówno dla małych dzieci, jak i zwierząt domowych, ponieważ jej spożycie przypadkowe może wywołać reakcje psychiczne u człowieka. Koleus zawiera w swoim składzie związki halucynogenne, co według naukowców, było i jest wykorzystywane przez mieszkańców południowego Meksyku, gdzie roślina ta występowała w zamierzchłych czasach i nadal jest spotykana. Jej psychoaktywne właściwości mogą zatem być niebezpieczne dla ludzi.
Pokrzywka brazylijska dostępna jest w sprzedaży nie tylko w postaci niskich, niedużych krzewów, ale także jako roślina pnąca, co pozwala na ciekawe aranżowanie z jej pomocą przestrzeni balkonowych czy tarasów lub ogrodów. Ten niezwykle barwny i łatwy w uprawie kwiat można wspaniale komponować z innymi roślinami, zarówno na rabatach w ogrodzie, jak i na parapetach okiennych.